W 2005 roku na polskiej scenie teatralnej pojawił się teatr inny niż wszystkie. Niecodzienny i wyjątkowy, bo jedyny taki w Polsce. Z inicjatywy Justyny Sobczyk powstał Teatr 21, gdzie aktorkami i aktorami są głównie osoby z Zespołem Downa i w spektrum autyzmu.
Na swoim koncie mają już wiele spektakli, w których ukazują ważne dla nich stanowiska, oswajają z innością i – jak sami mówią – po prostu mogą się spełniać w swojej pasji aktorskiej. Ich sztuki i tematy, jakie poruszają, stawiają problemy i prowokują do refleksji.
W performensie „Pesach to święto wolności” otwierają w nieszablonowy sposób
dyskusję o wolności osób, którym się ją ogranicza. O odwadze, jej odkrywaniu, źródle i
potrzebie mówią w spektaklu „Indianie”, gdzie zwracają w nim uwagę na fakt, że osoby z zespołem Downa można dziś spotkać już głównie na warsztatach terapii zajęciowej. Przyrównują się tym samym do tytułowych „Indian”, czyli Rdzennych Amerykanów zamkniętych w rezerwatach.
Na uwagę zasługuje również spektakl, dla którego inspiracją stał się protest opiekunów osób z niepełnosprawnością i ich rodzin z 2018 roku. „Rewolucja, której nie było” jest społeczno-politycznym komentarzem do czterdziestodniowej okupacji Sejmu. Jak mówi reżyserka przedstawienia:
„Chcemy jeszcze raz przywołać to wydarzenie i stworzyć w teatrze okazję do wspólnego wejścia w pole napięć społecznych.”
Spektakle Teatru 21 pojawiły się już w takich miastach Polski jak Warszawa, Poznań,
Wrocław, Gdańsk. Gościli również na scenie międzynarodowej m.in.: w Berlinie, Pradze i
Neratovie.
Ale tworzenie spektakli to nie jedyna inicjatywa Teatru 21! Zespół prowadzi również działalność edukacyjną – w formie warsztatów, szkoleń i zajęć ze studentami, czy wydawniczą – która zaowocowała m.in publikacją książek: „Niepełnosprawność i społeczeństwo: performatywna siła protestu” (nasza książka miesiąca z czerwca!), „Nie ma wolności bez samodzielności: działanie Teatru 21 w perspektywie zmiany” czy „Niezwykłe ciała. Przedstawienia niepełnosprawności fizycznej w amerykańskiej kulturze i literaturze.”
Teatr 21 nie zwalnia tempa, tworząc kolejne miejsce przyjazne osobom z niepełnosprawnościami. Z ich ramienia powstało Centrum Sztuki Włączającej z siedzibą w
Warszawie – jego działania są ukierunkowane na artystki i artystów z niepełnosprawnościami. Celem projektu jest włączenie do działalności kulturalnej i naukowej różnorodnych grup społecznych.
Zachęcamy do śledzenia działań Teatru 21 (my napewno będziemy!) na: https://teatr21.pl/